आचार्यदेव

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

Bahuvrīhi compound of आचार्य (ācāryà, teacher) +‎ देव (devá, deva).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

आचार्यदेव (ācāryadeva) stemm

  1. someone who treats a teacher as equivalent to a deva; someone for whom a teacher should be honoured, respected, worshipped, and served as a god
    • c. 600 BCE, Taittirīya Upaniṣad 1.11.2:
      मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि । नो इतराणि। यान्यस्माकं सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥
      mātṛdevo bhava. pitṛdevo bhava. ācāryadevo bhava. atithidevo bhava. yānyanavadyāni karmāṇi tāni sevitavyāni. no itarāṇi. yānyasmākaṃ sucaritāni tāni tvayopāsyāni. no itarāṇi.
      Be a mātṛdeva. Be a pitṛdeva. Be an ācāryadeva. Be an atithideva. Nothing but faultless deeds are to be practised. Nothing but good conduct and virtuous actions are to be worshipped and honoured by you.

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of आचार्यदेव (ācāryadeva)
Singular Dual Plural
Nominative आचार्यदेवः
ācāryadevaḥ
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹
ācāryadevau / ācāryadevā¹
आचार्यदेवाः / आचार्यदेवासः¹
ācāryadevāḥ / ācāryadevāsaḥ¹
Vocative आचार्यदेव
ācāryadeva
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹
ācāryadevau / ācāryadevā¹
आचार्यदेवाः / आचार्यदेवासः¹
ācāryadevāḥ / ācāryadevāsaḥ¹
Accusative आचार्यदेवम्
ācāryadevam
आचार्यदेवौ / आचार्यदेवा¹
ācāryadevau / ācāryadevā¹
आचार्यदेवान्
ācāryadevān
Instrumental आचार्यदेवेन
ācāryadevena
आचार्यदेवाभ्याम्
ācāryadevābhyām
आचार्यदेवैः / आचार्यदेवेभिः¹
ācāryadevaiḥ / ācāryadevebhiḥ¹
Dative आचार्यदेवाय
ācāryadevāya
आचार्यदेवाभ्याम्
ācāryadevābhyām
आचार्यदेवेभ्यः
ācāryadevebhyaḥ
Ablative आचार्यदेवात्
ācāryadevāt
आचार्यदेवाभ्याम्
ācāryadevābhyām
आचार्यदेवेभ्यः
ācāryadevebhyaḥ
Genitive आचार्यदेवस्य
ācāryadevasya
आचार्यदेवयोः
ācāryadevayoḥ
आचार्यदेवानाम्
ācāryadevānām
Locative आचार्यदेवे
ācāryadeve
आचार्यदेवयोः
ācāryadevayoḥ
आचार्यदेवेषु
ācāryadeveṣu
Notes
  • ¹Vedic

References

[edit]