yummak

Turkish

Etymology

From Ottoman Turkish یوممق (yummak, “to shut, close (the eye, the fist)”), from Proto-Turkic *yum- (“to close (eyes, mouth)”).

Compare Proto-Mongolic *ǯimüji- (“to close eyes; mouth”), (Buryat жэмыхэ (žemyxe, “to compress, squeeze, purse one's mouth”)) and Proto-Tungusic *ńim- (“to close eyes”) (Evenki нимӈи (ņimŋi, “to close, to shut eyes”)). (Can this⁽⁺⁾ etymology be sourced?)

cognates

Cognate with Old Uyghur [script needed] (yum-, “to shut, close (eye)”), Karakhanid [script needed] (yümmēk, “to shut, close (eye)”), Azerbaijani yummaq (“to shut, close”), Bashkir йомоу (yomow, “to shut, clamp, compress”), Chagatai [script needed] (yummaq, “to shut”), Kazakh жұму (jūmu, “to close eyes”), Kipchak [Arabic needed] (yum-, “to shut the eyes or fingers”), Kyrgyz жумуу (jumuu, “to close eyes”), Southern Altai јумар (ǰumar, “to close eyes”), Tatar йомырга (yomırga, “to close, clamp”), Turkmen ýummak (“to close”), Uyghur يۇمماق (yummaq, “to close, shut”), Uzbek yummoq (“to close, shut”), Yakut сим (sim, “to blink”).

Verb

yummak (third-person singular simple present yumar)

1. (transitive) to close; shut (one's eyes or mouth) tightly; to clench, double (one's fist)

   Açtı ağzını yumdu gözünü. ― He flew into a rage. (Lit. He opened his mouth, closed his eye(s).)

Conjugation

Conjugation of yummak (aorist in -V²r)

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive			yummak
impersonal participle	imperfective		yuman
	perfective		yummuş
	prospective		yumacak
personal participle	non-prospective		yumduğum	yumduğun	yumduğu	yumduğumuz	yumduğunuz	yumdukları
	prospective		yumacağım	yumacağın	yumacağı	yumacağımız	yumacağınız	yumacakları
verbal noun			yumma
way of doing			yumuş
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yumarım	yumarsın	yumar	yumarız	yumarsınız	yumarlar
		imperfective	yumuyorum	yumuyorsun	yumuyor	yumuyoruz	yumuyorsunuz	yumuyorlar
	past	perfective	yumdum	yumdun	yumdu	yumduk	yumdunuz	yumdular
		imperfective	yumuyordum	yumuyordun	yumuyordu	yumuyorduk	yumuyordunuz	yumuyorlardı (or yumuyordular)
	future		yumacağım	yumacaksın	yumacak	yumacağız	yumacaksınız	yumacaklar
inferential	perfective		yummışım	yummışsın	yummış	yummışız	yummışsınuz	yummışlar
	aorist		yumarmışım	yumarmışsın	yumarmış	yumarmışız	yumarmışsınız	yumarlarmış (or yumarmışlar)
	imperfective		yumuyormuşum	yumuyormuşsun	yumuyormuş	yumuyormuşuz	yumuyormuşsunuz	yumuyorlarmış
conditional	simple		yumsam	yumsan	yumsa	yumsak	yumsanız	yumsalar
	perfective		yumsaydım	yumsaydın	yumsaydı	yumsaydık	yumsaydınız	yumsaydılar
optative			yumayım	yumasın	yuma	yumalım	yumasınız	yumalar
progressive			yummaktayım	yummaktasın	yummakta	yummaktayız	yummaktasınız	yummaktalar
necessitative			yummalıyım	yummalısın	yummalı	yummalıyız	yummalısınız	yummalılar
imperative				yum	yumsun		yumun	yumsunlar
Positive interrogative
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yumar mıyım?	yumar mısın?	yumar mı?	yumar mıyız?	yumar mısınız?	yumarlar mı?
		imperfective	yumuyor muyum?	yumuyor musun?	yumuyor mu?	yumuyor muyuz?	yumuyor musunuz?	yumuyorlar mı?
	past	perfective	yumdum mu?	yumdun mu?	yumdu mu?	yumduk mu?	yumdunuz mu?	yumdular mı?
		imperfective	yumuyor muydum?	yumuyor muydun?	yumuyor muydu?	yumuyor muyduk?	yumuyor muydunuz?	yumuyorlar mıydı?
	future		yumacak mıyım?	yumacak mısın?	yumacak mı?	yumacak mıyız?	yumacak mısınız?	yumacaklar mı?
inferential	perfective		yummuş muyum?	yummuş musun?	yummuş mu?	yummuş muyuz?	yummuş musunuz?	yummuşlar mı?
	aorist		yumar mıymuşım?	yumar mıymuşsın?	yumar mıymuş?	yumar mıymuşız?	yumar mıymuşsınız?	yumarlar mıymış?
	imperfective		yumuyor muymuşum?	yumuyor muymuşsun?	yumuyor muymuş?	yumuyor muymuşuz?	yumuyor muymuşsunuz?	yumuyorlar mıymış?
conditional	simple		yumsam mı?	yumsan mı?	yumsa mı?	yumsak mı?	yumsanız mı?	yumsalar mı?
	perfective		yumsa mıydım?	yumsa mıydın?	yumsa mıydı?	yumsa mıydık?	yumsa mıydınız?	yumsalar mıydı?
progressive			yummakta mıyım?	yummakta mısın?	yummakta mı?	yummakta mıyız?	yummakta mısınız?	yummaktalar mı?
necessitative			yummalı mıyım?	yummalı mısın?	yummalı mı?	yummalı mıyız?	yummalı mısınız?	yummalılar mı?
Negative declarative
infinitive			yummamak
impersonal participle	imperfective		yummayan
	perfective		yummamış
	prospective		yummayacak
personal participle	non-prospective		yummadığım	yummadığın	yummadığı	yummadığımız	yummadığınız	yummadıkları
	prospective		yummayacağım	yummayacağın	yummayacağı	yummayacağımız	yummayacağınız	yummayacakları
verbal noun			yummama
way of doing			yummayuş
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yummam	yummazsın	yummaz	yummayız	yummazsınız	yummazlar
		imperfective	yummuyorum	yummuyorsun	yummuyor	yummuyoruz	yummuyorsunuz	yummuyorlar
	past	perfective	yummadım	yummadın	yummadı	yummadık	yummadınız	yummadılar
		imperfective	yummuyordum	yummuyordun	yummuyordu	yummuyorduk	yummuyordunuz	yummuyorlardı
	future		yummayacağım	yummayacaksın	yummayacak	yummayacağız	yummayacaksınız	yummayacaklar
inferential	perfective		yummamışım	yummamışsın	yummamış	yummamışız	yummamışsınız	yummamışlar
	aorist		yummazmışım	yummazmışsın	yummazmış	yummazmışız	yummazmışsınız	yummazlarmış
	imperfective		yummuyormuşum	yummuyormuşsun	yummuyormuş	yummuyormuşuz	yummuyormuşsunuz	yummuyorlarmış
conditional	simple		yummasam	yummasan	yummasa	yummasak	yummasanız	yummasalar
	perfective		yummasaydım	yummasaydın	yummasaydı	yummasaydık	yummasaydınız	yummasaydılar
optative			yummayayım	yummayasın	yummaya	yummayalım	yummayasınız	yummayalar
progressive			yummamaktayım	yummamaktasın	yummamakta	yummamaktayız	yummamaktasınız	yummamaktalar
necessitative			yummamalıyım	yummamalısın	yummamalı	yummamalıyız	yummamalısınız	yummamalılar
imperative				yumma	yummasın		yummayın	yummasınlar
Negative interrogative
			singular			plural
			1st person	2nd person	3rd person	1st person	2nd person	3rd person
			ben	sen	o	biz	siz	onlar
indicative	present	aorist	yummaz mıyım?	yummaz mısın?	yummaz mı?	yummaz mıyız?	yummaz mısınız?	yummazlar mı?
		imperfective	yummuyor muyum?	yummuyor musun?	yummuyor mu?	yummuyor muyuz?	yummuyor musunuz?	yummuyorlar mı?
	past	perfective	yummadım mı?	yummadın mı?	yummadı mı?	yummadık mı?	yummadınız mı?	yummadılar mı?
		imperfective	yummuyor muydum?	yummuyor muydun?	yummuyor muydu?	yummuyor muyduk?	yummuyor muydunuz?	yummuyorlar mıydı?
	future		yummayacak mıyım?	yummayacak mısın?	yummayacak mı?	yummayacak mıyız?	yummayacak mısınız?	yummayacaklar mı?
inferential	perfective		yummamış mıyım?	yummamış mısın?	yummamış mı?	yummamış mıyız?	yummamış mısınız?	yummamışlar mı?
	aorist		yummaz mıymışım?	yummaz mıymışsın?	yummaz mıymış?	yummaz mıymışız?	yummaz mıymışsınız?	yummazlar mıymış?
	imperfective		yummuyor muymuşum?	yummuyor muymuşsun?	yummuyor muymuş?	yummuyor muymuşuz?	yummuyor muymuşsunuz?	yummuyorlar mıymış?
conditional	simple		yummasam mı?	yummasan mı?	yummasa mı?	yummasak mı?	yummasanız mı?	yummasalar mı?
	perfective		yummasa mıydım?	yummasa mıydın?	yummasa mıydı?	yummasa mıydık?	yummasa mıydınız?	yummasalar mıydı?
progressive			yummamakta mıyım?	yummamakta mısın?	yummamakta mı?	yummamakta mıyız?	yummamakta mısınız?	yummamaktalar mı?
necessitative			yummamalı mıyım?	yummamalı mısın?	yummamalı mı?	yummamalı mıyız?	yummamalı mısınız?	yummamalılar mı?

Synonyms

• kapamak

Related terms

• göz yummak
• yumdurmak
• yumma
• yummuş
• yumruk (?)
• yumucu
• yumuk
• yumulmak
• yumuş
• yumuşmak

 

References

• Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*ńi̯ŭmi”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
• Clauson, Gerard (1972) “yum-”, in An Etymological Dictionary of pre-thirteenth-century Turkish, Oxford: Clarendon Press, page 934