głupi

See also: glupi

Kashubian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *glũpъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈɡwu.pi/
• Rhymes: -upi
• Syllabification: głu‧pi

Adjective

głupi (comparative głëpszi, superlative nôgłëpszi, derived adverb głupie)

1. stupid, dumb; silly (not knowing or understanding much)
2. stupid, dumb; silly (indicative of such a person or thing)
3. stupid, dumb; silly (inable to deal with one's affairs and allowing oneself to be exploited; naive)
4. silly; stupid, dumb (unimportant or trifle)
5. silly; stupid, dumb (of a situation, embarrassing, awkward and undesirable)
6. dumb (senseless, not making sense)

Declension

Declension of głupi (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	głupi		głupô	głupé	głupi	głupé
genitive	głupégò		głupi	głupégò	głupëch
dative	głupémù		głupi	głupémù	głupim
accusative	głupégò	głupi	głupą	głupé	głupëch	głupé
instrumental	głupim		głupą	głupim	głupima
locative	głupim		głupi	głupim	głupëch

Further reading

• Stefan Ramułt (1893) “głupy”, in Słownik języka pomorskiego czyli kaszubskiego (in Kashubian), page 41
• Sychta, Bernard (1967) “głupi”, in Słownik gwar kaszubskich [Dictionary of Kashubian dialects] (in Polish), volumes 1 (A – Ǵ), Wrocław: Ossolineum, page 324
• Jan Trepczyk (1994) “głupi”, in Słownik polsko-kaszubski (in Kashubian), volumes 1–2
• Eùgeniusz Gòłąbk (2011) “głupi”, in Słownik Polsko-Kaszubski / Słowôrz Pòlskò-Kaszëbsczi‎^[1]
• “głupi”, in Internetowi Słowôrz Kaszëbsczégò Jãzëka [Internet Dictionary of the Kashubian Language], Fundacja Kaszuby, 2022

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *glũpъ. The change from *głupy to -pi is due to influence from the adverb głupie. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /ɡɫupiː/
• IPA^(key): (15^th CE) /ɡɫupi/

Adjective

głupi (derived adverb głupie)

1. (attested in Lesser Poland, Greater Poland) stupid, dumb (not smart)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 73, 19:

     Lud glupi rozgorzil ymø twoie (populus insipiens incitavit nomen tuum)

     [Lud głupi rozgorzył imię twoje (populus insipiens incitavit nomen tuum)]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 130v:

     Stolidus […] id est stultus fatuus glvpy

     [Stolidus […] id est stultus fatuus głupi]

   1. (attested in Masovia) inexperienced
      • 1901 [1463-1465], Jan Rozwadowski, editor, De morte prologus [Rozmowa mistrza Polikarpa ze śmiercią]‎^[3], Mierzeniec, Płock, line 256:

        Othosz, mystrzv, barszo glupy, nye rosvmyesz o they kupy

        [Otoś, mistrzu, barzo głupi, nie rozumiesz o tej kupi!]

   2. (attested in Masovia) reckless, rash
      • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 14:

        O glvpyem branyv rzeczy czwdzych

        [O głupiem braniu rzeczy cudzych]

2. rustic; simple, coarse, vulgar, unrefined, common
   • 1874-1891 [15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[4], [5], [6]}, volume XVI, page 340:

     Glupya rustica

     [Głupia rustica]

3. The meaning of this term is uncertain. Possibilities include:
   1. of little value, trivial
      • 1877-1881 [1437], Władysław Wisłocki, editor, Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, number 228, page 89:

        Glupi villus

        [Głupi villus]

Derived terms

nouns

• głupość
• głupstwo

 

Related terms

adjectives

• głuchy

 

Descendants

• Polish: głupi
• Silesian: gupi

References

• Boryś, Wiesław (2005) “głupi”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “głupi”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “głupi”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965) “głupi”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “głupi”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “głupi”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish głupi.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈɡwu.pi/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈɡɫu.pi/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -upi
• Syllabification: głu‧pi

Adjective

głupi (comparative głupszy, superlative najgłupszy, derived adverb głupio)

1. (sometimes nominalized) stupid, dumb; silly (not knowing or understanding much)

   Synonyms: bezmyślny, bezrozumny

   Antonym: mądry

2. stupid, dumb; silly (indicative of such a person or thing)

   Antonym: mądry

3. stupid, dumb; silly (inable to deal with one's affairs and allowing oneself to be exploited; naive)
4. silly; stupid, dumb (unimportant or trifle)

   Synonyms: błahy, nieistotny

   Antonym: poważny

5. silly; stupid, dumb (of a situation, embarrassing, awkward and undesirable)
6. dumb; sheer; blind

   głupie szczęście ― dumb luck

7. (obsolete) strange, weird; enigmatic
8. (obsolete) mere

   Synonym: marny

9. (obsolete) crazy, deranged

   Synonym: obłąkany

Declension

Declension of głupi (soft)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	głupi		głupia	głupie	głupi	głupie
genitive	głupiego		głupiej	głupiego	głupich
dative	głupiemu		głupiej	głupiemu	głupim
accusative	głupiego	głupi	głupią	głupie	głupich	głupie
instrumental	głupim		głupią	głupim	głupimi
locative	głupim		głupiej	głupim	głupich

Derived terms

adjectives

• głupawy

 

adverbs

• z głupia frant

 

interjections

• nie ma głupich

 

nouns

• głupek
• głupi jaś
• głupiec
• głupota
• głupstwo
• każdy głupi
• robota głupiego

 

proverbs

• głupi daje, mądry bierze
• głupi ma zawsze szczęście
• głupich nie sieją, sami się rodzą
• każdy głupi ma swój rozum
• lepiej z mądrym zgubić, niż z głupim znaleźć
• mądry głupiemu ustępuje
• nadzieja matką głupich
• obiecanki cacanki, a głupiemu radość
• poznać głupiego po śmiechu jego
• uczył Marcin Marcina, a sam głupi jak świnia

 

verbs

• głupieć impf, zgłupieć pf
• wygłupić impf, wygłupiać pf

 

verbs

• być już głupi impf
• śmiać się jak głupi do sera impf
• widzieć się z głupim impf

 

Related terms

adjectives

• głuchy
• głupkowaty

 

nouns

• głupawka
• wygłup

 

Further reading

• głupi in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• głupi in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “głupi”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “GŁUPI”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 09.11.2017
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “głupi”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “głupi”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “głupi”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 852
• głupi in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “głupi”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego [A Didactic, Historical, Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish), →ISBN