działanie

Old Polish

Alternative forms

• dziełanie

Etymology

From działać +‎ -anie. First attested in the second half of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /d͡ʑaɫaɲɛː/
• IPA^(key): (15^th CE) /d͡ʑaɫaɲe/

Noun

działanie n

1. (attested in Lesser Poland) verbal noun of działać (“to work, to do”)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 103, 24:

     Wynydze czlowyek na dzyalo swe a kv dzyalanyv swemu az do weczora (exibit homo ad opus suum et ad operationem suam usque ad vesperum)

     [Wynidzie człowiek na działo swe a ku działaniu swemu aż do wieczora (exibit homo ad opus suum et ad operationem suam usque ad vesperum)]

   • 1874-1891 [Middle of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[2], [3], [4]}, volume XXV, page 157:

     Et dzalanye consumacio in bona intencione

     [Et działanie consumacio in bona intencione]

2. verbal noun of działać (“to make”)
   • 1930 [c. 1455], “Ex”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 35, 21:

     Offyerowaly... pyrwe vrodi panu ku dzyelanyu dzyala stanu szwyadeczstwa (ad faciendum opus tabernaculi testimonii)

     [Ofierowali... pirwe urody Panu ku dziełaniu działa stanu świadeczstwa (ad faciendum opus tabernaculi testimonii)]

Descendants

• Polish: działanie
• Silesian: działanie

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “działanie”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish działanie. By surface analysis, działać +‎ -anie.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /d͡ʑaˈwa.ɲɛ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /d͡ʑaˈɫa.ɲe/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -aɲɛ
• Syllabification: dzia‧ła‧nie

Noun

działanie n

1. (uncountable) verbal noun of działać

   Synonym: praca

2. (countable, chiefly in the plural) operation (set of actions done towards achieving a goal)

   Synonyms: poczynania, praktyki, operacja

3. (countable, algebra) operation (method of producing values from operands)

   Synonym: operacja

4. (countable, algebra) action (homomorphism from a group to a group of automorphisms)

Declension

Declension of działanie

	singular	plural
nominative	działanie	działania
genitive	działania	działań
dative	działaniu	działaniom
accusative	działanie	działania
instrumental	działaniem	działaniami
locative	działaniu	działaniach
vocative	działanie	działania

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), działanie is one of the most used words in Polish, appearing 85 times in scientific texts, 24 times in news, 74 times in essays, 8 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 193 times, making it the 289th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• działanie in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• działanie in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “działanie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Wiesław Morawski (16.03.2020) “DZIAŁANIE”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “działanie”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “działanie”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “działanie”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 633

Silesian

Etymology

Inherited from Old Polish działanie. By surface analysis, działać +‎ -anie.

Pronunciation

• IPA^(key): /d͡ʑaˈwa.ɲɛ/
• Rhymes: -aɲɛ
• Syllabification: dzia‧ła‧nie

Noun

działanie n

1. verbal noun of działać

Further reading

• działanie in silling.org